Glaucoma – Kẻ trộm thị lực thầm lặng

Glaucoma, còn gọi là cườm nước hay thiên đầu thống, là một bệnh lý mãn tính ở mắt, xảy ra khi dây thần kinh thị giác – bộ phận quan trọng giúp truyền hình ảnh từ mắt lên não – bị tổn thương.

Nguyên nhân phổ biến nhất là do áp lực trong mắt (nhãn áp) tăng cao, khiến dây thần kinh bị chèn ép, hư hại dần theo thời gian. Điều đáng lo ngại là tổn thương này không thể hồi phục. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, Glaucoma có thể gây mù lòa vĩnh viễn.

1. Vì sao Glaucoma nguy hiểm?

Glaucoma được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa không thể chữa khỏi. Bệnh nguy hiểm bởi:

Diễn tiến âm thầm: Không gây đau, không gây đỏ mắt, không có triệu chứng rõ ràng lúc đầu.
Phát hiện muộn: Khi thị lực bắt đầu giảm thì dây thần kinh thị giác đã tổn thương nặng.
Không hồi phục: Dây thần kinh mắt bị tổn thương sẽ không thể “lành lại” như ban đầu.

Vì vậy, người bệnh có thể mất thị lực dần mà không hề hay biết – giống như một “kẻ trộm thị lực” lặng lẽ.

2. Các loại Glaucoma thường gặp

Có nhiều loại Glaucoma khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:

🔹 Glaucoma góc mở nguyên phát:

Diễn tiến từ từ, không đau, không đỏ mắt. Bệnh nhân thường không biết mình bị bệnh cho đến khi thị lực bị suy giảm đáng kể.

🔹 Glaucoma góc đóng nguyên phát:

Thường gặp ở người châu Á và người lớn tuổi. Có thể tiến triển âm thầm hoặc phát bệnh đột ngột (cơn Glaucoma cấp) với triệu chứng rõ ràng như: đau nhức mắt dữ dội, buồn nôn, nhìn thấy quầng sáng quanh đèn.

🔹 Glaucoma thứ phát:

Xuất hiện sau các bệnh lý khác như viêm màng bồ đào, chấn thương mắt, hoặc do sử dụng thuốc corticoid kéo dài.

🔹 Glaucoma bẩm sinh:

Gặp ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ. Trẻ có thể biểu hiện mắt to bất thường, sợ sáng, chảy nước mắt nhiều. Đây là thể bệnh hiếm nhưng nguy hiểm, cần điều trị sớm.

3. Ai dễ mắc Glaucoma?

Bạn có nguy cơ cao mắc bệnh nếu:

Trên 40 tuổi
Có người thân trong gia đình từng bị Glaucoma
Bị cận thị nặng hoặc viễn thị nặng
Mắc tiểu đường, cao huyết áp, bệnh tim
Đã từng chấn thương mắt hoặc phẫu thuật mắt
Đang sử dụng thuốc corticoid kéo dài (uống, nhỏ mắt, hít)
Có nhãn áp cao kéo dài mà không điều trị

4. Dấu hiệu nào cảnh báo bạn có thể bị Glaucoma?

Phần lớn người bệnh không có triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, bạn nên đi khám sớm nếu có các dấu hiệu sau:
Nhìn mờ, đặc biệt là vùng ngoài (thị lực ngoại vi)
Khó nhìn trong ánh sáng yếu, hoặc chói sáng
Đau mắt nhẹ, căng tức mắt, hay mỏi mắt khi đọc sách
Trong cơn Glaucoma cấp: đau nhức mắt dữ dội, buồn nôn, nhìn thấy quầng sáng
Ở trẻ nhỏ: mắt to, nhiều nước mắt, sợ ánh sáng, hoặc hay dụi mắt.

5. Glaucoma có chữa khỏi không?

Glaucoma là bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát tốt nếu được phát hiện sớm. Điều trị đúng cách sẽ giúp:
Ngăn chặn tổn thương tiếp tục lan rộng
Duy trì phần thị lực còn lại
Kéo dài khả năng nhìn rõ trong nhiều năm.

6. Làm sao để phát hiện Glaucoma?

Tại Bệnh viện Mắt Á Châu (AEH), chẩn đoán Glaucoma được thực hiện qua nhiều bước:

Đo nhãn áp: Kiểm tra áp lực trong mắt
Soi đáy mắt: Xem trực tiếp thần kinh thị giác
Chụp OCT: Cắt lớp võng mạc để phát hiện tổn thương
Đo thị trường: Kiểm tra vùng nhìn bị ảnh hưởng
Soi góc tiền phòng: Phân loại bệnh là góc mở hay góc đóng

7. Các phương pháp điều trị Glaucoma tại AEH

✅ Dùng thuốc nhỏ mắt (điều trị nội khoa):

Là phương pháp phổ biến, giúp giảm nhãn áp. Phải nhỏ đúng giờ, đúng liều, và suốt đời.

✅ Laser trị liệu:

SLT: Cho bệnh Glaucoma góc mở – kích hoạt vùng thoát thủy dịch trong mắt
LPI: Cho góc đóng – tạo lỗ nhỏ giúp dịch thoát ra dễ dàng

Ưu điểm: nhanh, an toàn, không đau, không cần nằm viện.

✅ Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu (MIGS):

Dùng thiết bị cực nhỏ đặt vào mắt để cải thiện thoát dịch. Hồi phục nhanh, ít biến chứng, có thể kết hợp khi mổ đục thủy tinh thể.

✅ Phẫu thuật kinh điển:

Chỉ định cho các ca nặng hoặc kháng trị. Gồm tạo đường thoát dịch nhân tạo hoặc đặt van điều tiết.

8. Theo dõi và chăm sóc Glaucoma như thế nào?

Glaucoma cần theo dõi suốt đời. Người bệnh phải:

Tái khám định kỳ mỗi 3–6 tháng
Đo lại nhãn áp, thị lực, chụp OCT thường xuyên
Tuân thủ nhỏ thuốc đều đặn, không được tự ý ngưng
Theo dõi phản ứng với điều trị để điều chỉnh phác đồ

Tại AEH, bạn được hỗ trợ:

Nhắc lịch tái khám tự động
Tư vấn qua hotline
Hướng dẫn nhỏ thuốc đúng cách
Giao thuốc tận nơi
Dịch vụ chăm sóc tận tâm cho người lớn tuổi

Glaucoma là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng. Đừng đợi đến khi thị lực mờ mới đi khám.

Hãy tầm soát Glaucoma định kỳ, đặc biệt nếu bạn từ 40 tuổi trở lên hoặc có người thân mắc bệnh. Bệnh viện Mắt Á Châu (AEH) sẽ đồng hành cùng bạn, từ chẩn đoán chính xác đến điều trị toàn diện – giúp bảo vệ đôi mắt sáng rõ từng ngày.